15 Novembar 2024
FacebookTwitterOva adresa el. pošte je zaštićena od spambotova. Omogućite JavaScript da biste je vidjeli.
četvrtak, 09 Oktobar 2014 02:23

BIH:80.po ekonomskim slobodama

Bosna i Hercegovina dijeli 80. poziciju s Indonezijom kada su u pitanju ekonomske slobode - navodi se u godišnjem izvještaju Centra za poslovnu afirmaciju (CPA).  Prošle godine, BiH je zauzimala 91. poziciju, tako da je uspjela da nastavi s kontinuitetom poboljšavanja ekonomskih sloboda počevši od 2005. godine, kada je bila rangirana na 101. poziciji.  Hong Kong je ponovo na vrhu tabele, a prate ga Singapur, Novi Zeland i Švicarska.  Globalno, prosječan rezultat ekonomske slobode je doživio blagi pad na 6.84 (od deset) sa 6.87 koliko je iznosio prošle godine. 

 

Sjedinjene Američke Države, koje su nekada predstavljale bastion ekonomske slobode, sada zauzimaju 12. poziciju u svijetu, zajedno s Velikom Britanijom. Zbog slabljenja vladavine prava, povećanja regulacija, i borbom protiv terorizma, Sjedinjene Američke Države su doživjele opadajući rezultat svoje ekonomske slobode, u poređenju sa 2000. godinom kada su bile druge u svijetu. Ponovo, Venecuela ima najniži nivo ekonomske slobode u svijetu, zajedno sa Republikom Kongo, Zimbabveom, Argentinom i Alžirom, i čine pet država koje su na dnu. Neke despotske države poput Sjeverne Koreje i Kube ne mogu da budu uvrštene u rejting zbog nedostatka podataka.  Prema činjenično baziranim istraživanjima, ljudi koji žive u državama sa visokim nivoom ekonomske slobode uživaju veće blagostanje, više političkih i civilnih sloboda, i duži životni vijek. Temelji ekonomske slobode obuhvataju lični izbor, slobodu razmjene, i sigurnost privatne imovine. 

 

-Veza između ekonomske slobode i blagostanja ne može se poreći. Ekonomski najslobodnije zemlje nude najviši kvalitet života i ličnih sloboda, dok su najniže rangirane zemlje obično opterećene veoma strogim režimima koji ograničavaju slobodu i prilike za svoje državljane - kaže Fred McMahon iz Fraser Instituta.  Prva pozicija koju zauzima Hong Kong, dodao je, bazirana je na podacima iz 2012. godine i protesti koji se dešavaju danas oslikavaju šanse Hong Konga da izgubi tu poziciju ukoliko bude ugrožena vladavina zakona. 

 

- Ovo se može desiti zbog rastućeg uticaja matične Kine na pravni sistem Hong Konga, da bi se nametnula kontrola vlade nad sudovima i njihovim odlukama, težeći da vladavinu zakona pretvori u politički instrument. Ovo je napad na budući prosperitet Hong Konga i njegov međunarodni položaj - istakao je.  Države koje se nalaze u prvoj kvartili stepena ekonomskih sloboda imale su u 2012. godini prosječni BDP po stanovniku u iznosu od 39.899 dolara, u poređenju sa 6.253 koje su imale zemlje u posljednoj kvartili.  Prosječan prihod najsiromašnijih deset procenata u ekonomsko najslobodnijim zemljama u 2012. godini, sa 11.610, bio je skoro dvostruko veći od ukupnog prosječnog prihoda iste kategorije ljudi u najneslobodnijim državama.  Očekivani životni vijek iznosio je 79,9 godina u prvoj kvartili, u poređenju sa 63,2 godine, koliko iznosi u posljednoj kvartili. 

 

BiH u ključnim komponentama ostvaruje ekonomske slobode.  Veličina vlade: povećanje na 5,53 sa 5,29 u izvještaju od prošle godine. Pravni sistem i vlasnička prava: povećanje na 5,77 sa 5,24. Čvrstoća valute: povećanje na 8,28 sa 8,09. Sloboda na međunarodnu trgovinu: smanjenje na 7,32 sa 7,54. Regulacije: bez promjene na 7,55. 

 

- Ovo je zaista pohvale vrijedan razvoj, koji se treba nastaviti i ubrzati, s tim da trebamo pružiti više pažnje faktorima u oblasti veličine vlade, pravnog sistema i vlasničkih prava. Spomenute oblasti nas sprečavaju da uživamo u rezultatima relativno otvorenog tržišta uz jaku stabilnost valute - kaže Edo Omerčević, direktor Centra za poslovnu afirmaciju.