Cilj PRTR (Pollutant Release and Transfer Registers) protokola je unapređenje pristupa javnosti informacijama uspostavljanjem sveobuhvatnog državnog registra zagađivača. Protokol se koristi širom Evrope i osigurava jednostavnu dostupnost ključnih okolišnih podataka iz industrijskih postrojenja u EU. Iako BiH nije članica EU, ima uspostavljen registar za područje FBiH koji je kompatibilan s evropskim registrom, ali su podaci u njemu trenutno dostupni samo na zahtjev.
Češki ekspert za registre zagađivača, dr.sc. Jindřich Petrlík, održao je zanimljivu prezentaciju o tome kako je PRTR registar u Češkoj Republici doprinio uspjehu javne kampanje u borbi protiv velikih industrijskih zagađivača. Zahvaljujući javno dostupnim podacima o ispuštanjima zagađenja u zrak, vodu i tlo, nevladin sektor vrši stalni pritisak na zagađivače da investiraju u ekološke projekte i tako smanje zagađenje.
Dr.sc. Samir Lemeš je ukazao na probleme ovog registra iz perspektive žrtava zagađenja. Ti problemi su: preblaga kaznena politika, nedostatak akreditiranih ispitnih tijela, difuzne emisije koje se ne mjere i koje zagađvači uopšte ne prijavljuju, nedostatak katastra zagađivača, te korupcija, kao glavna prepreka rješavanju ovih problema.
Suada Numić iz Ministarstva za turizam i okoliš FBiH je prezentirala registar zagađivača u FBiH, koji je nastao kao rezultat dva velika EU projekta. Nakon prezentacije i diskusije, zaključeno je da taj registar mora postati javno dostupan, umjesto da se podaci dostavljaju kao dosad, samo na traženje zainteresovanih strana.
Direktor Hidrometeorološkog zavoda FBiH, Almir Bijedić, predstavio je prisutnima aktivnosti koje taj zavod, kao referentni centar za zrak i vodu, vrši u vezi registra. Zavod je odlukom Vlade FBiH ovlašten da verifikuje podatke koje dostavljaju zagađivači, kako bi se na osnovu toga obračunala i naplatila naknada koju zagađivači plaćaju za ispuštanje zagađujućih materija u zrak.
Na diskusiji koja je uslijedila nakon prezentacija, zajednički je zaključeno da je registar najbolji alat za smanjenje zagađenja, jer javnost, a posebno nevladin sektor, tako može na vrijeme reagovati na uočene nedostatke, te putem inspekcija vršiti pritisak na zagađivače.
PRTR registar zagađenja Češke Republike: http://www.irz.cz
PRTR registar zagađenja FBiH: http://prtr.fmoit.gov.ba
PRTR registar zagađenja Evropske Unije: http://prtr.ec.europa.eu
Fotografije sa radionice: https://www.facebook.com/
